Tiến sĩ Nguyễn Hữu Hoạt

Việt Nam có rất nhiều thành quả trên phương diện ngoại giao trong nhiều thập niên qua. Với tên gọi ngoại giao “Cây Tre’ Việt Nam đã vận động nhiều quốc gia trên thế giới ủng hộ đường lối chính phủ và nhiều công ty nước ngoài đầu tư vào Việt Nam. Ngoại trừ Trung Cộng, cho dù là đồng chí anh em nhưng Bắc Kinh luôn luôn có mưu đồ xâm lăng và bắt ép Việt Nam trên nhiều lĩnh vực. Việt Nam hiện nay đang đối diện một số thách thức đáng kể. Nguy cơ cưỡng chiếm đã trở thành hiển nhiên như quá khứ đã chứng minh.


Để giữ vững chủ quyền và đảm bảo an ninh quốc gia, Việt Nam có thể áp dụng một số các biện pháp đơn cử ví dụ như:

- Trước hết, Việt Nam nên duy trì và phát triển mối quan hệ đối tác với các quốc gia và tổ chức quốc tế. Bằng cách thiết lập và củng cố các liên minh và hiệp ước đa phương, Việt Nam có thể tăng cường sức mạnh đàm phán và ảnh hưởng chung trong khu vực và trên thế giới.

- Thứ hai, Việt Nam nên nâng cao năng lực quân sự và an ninh biên giới. Đầu tư vào quốc phòng và tăng cường khả năng chiến đấu có thể làm giảm rủi ro của việc cưỡng chiếm. Ngoài ra, hợp tác với các đối tác quốc tế để tăng cường hệ thống thông tin tình báo và quản lý biên giới, là một phần quan trọng trong việc đảm bảo an ninh quốc gia.

- Thứ ba, Việt Nam tiếp tục thúc đẩy nền kinh tế và phát triển đất nước. Bằng cách tăng cường sức mạnh kinh tế, Việt Nam có thể tăng cường đàm phán và phản đối các hành động xâm lược của bất kỳ quốc gia nào. Đồng thời, việc đảm bảo mức sống tốt cho dân cư và giải quyết vấn đề vùng lãnh thổ cũng sẽ giúp giảm bớt căng thẳng trong khu vực.

- Thứ tư, Việt Nam duy trì và tăng cường quan hệ đối tác với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Bằng cách hợp tác với các đối tác quốc tế, để có thể đưa ra được các lợi ích chung và đạt được các giải pháp hòa bình và công bằng đối với các tranh chấp lãnh thổ.

- Lành mạnh hoá cơ chế, dành mọi dễ dàng cho các công ty nước ngoài vào đầu tư. Tiếp tục thanh lọc quan chức nhà nước, chế tài thành phần tham nhũng như đường lối của đảng hiện nay đang thực hiện.

- Cuối cùng, Việt Nam tiếp tục theo đuổi thúc đẩy năng lực ngoại giao và đàm phán. Bằng cách có một cơ quan ngoại giao mạnh mẽ và nhạy bén trong đàm phán, Việt Nam có thể thể hiện quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và đạt được các thỏa thuận hòa bình trong các vấn đề liên quan đến Trung Quốc.

Để khỏi bị lệ thuộc và manh nha cưỡng chiếm của Trung Quốc, Việt Nam thực hiện chiến lược đa phương. Việc duy trì quan hệ đối tác, tăng cường năng lực quân sự và an ninh biên giới, phát triển kinh tế đất nước, mở rộng mặt trận ngoại giao đàm phán sẽ giúp Việt Nam đối mặt và vượt qua những thách thức.

Đối Tác Chiến Lược Với Hoa Kỳ.

Câu hỏi đặt ra nên hay không nên trong lúc nầy? Việc ký kết đối tác chiến lược và thoả ước phòng vệ chung với Hoa Kỳ là một nhu cầu cần thiết.Mặc dầu vấn đề phức tạp, trong đó có những rủi ro đi kèm. Ký kết đối tác chiến lược với Mỹ có thể mang lại sự ủng hộ và bảo vệ về mặt quốc phòng. Kể cả vấn đề kinh tế và công nghệ thông tin cùng với truyền tin. Điều nầy sẽ trực tiếp tăng cường năng lực quốc phòng và an ninh của Việt Nam. Đối tác chiến lược còn có thoả ước phòng vệ chung, tăng cường sự đoàn kết và hỗ tương lẫn nhau, đối mặt với nguy cơ xâm lăng từ một quốc gia khác. Điều nầy sẽ làm giảm nguy cơ bị cưỡng chiếm và giữ vững chủ quyền Việt Nam.

Tuy nhiên, trong cái cộng luôn luôn có cái trừ đi kèm. Khi mở rộng quan hệ với Mỹ sẽ gây nên căng thẳng trong quan hệ với Trung Quốc. Đặc biệt nếu Trung Quốc cảm nhận được đây là mối de doạ cho họ. Điều nầy sẽ có nguy cơ xung đột trong khu vực và tác động tiêu cực đến quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Trung Quốc. Cộng thêm, đối tác chiến lược còn là một thoả ước phòng vệ chung có thể dẫn đến sự ràng buộc về quân sự lẫn chính trị, làm suy giảm yếu tố tự chủ và độc lập trong việc quyết định chính sách quốc phòng.

Điều hiển nhiên cho ta thấy, nhu cầu liên kết giữa Việt Nam và Hoa Kỳ với mục đích kiềm chế sự bành trướng và chiếm cứ Biển Đông của Trung quốc. Để tránh áp lực từ Bắc Kinh, Việt Nam có thể hợp tác về quân sự, tình báo để bảo đảm an ninh và ổn định Biển Đông. Điều nầy duy trì quyền tự do hàng hải và ngăn chận các hành động bất hợp pháp không riêng gì Trung Quốc mà có cả những quốc gia khác. Bên cạnh đó, mối quan hệ chặt chẽ với Hoa Kỳ có thể giúp Việt Nam phát triển kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài và cải thiện cơ sở hạ tầng. Nâng cao khả năng giám sát và bảo vệ quyền tự chủ trong chính sách đối ngoại.

Dĩ nhiên khi liên kết với Hoa Kỳ có thể có những thách thức, như: Nguy cơ giảm đi tính tự chủ và độc lập, chịu một số điều kiện mang tính trói buộc. Do đó, Việt Nam không quá phụ thuộc vào Hoa Kỳ, đồng thời các quyết định về chính sách Việt Nam hoàn toàn độc lập hay chịu ảnh hưởng. Ngoài ra khi liên kết với Hoa Kỳ có thể sẽ có một số quốc gia không đồng tình do tác động từ Bắc Kinh. Do đó, song song với Hoa Kỳ, Hà Nội cần mở rộng vòng tay để kết nối cùng các quốc gia láng giềng trong mục đích quân bình hữu nghị, ổn định và hoà bình trong khu vực Biển Đông.

Vai trò chính trị trong tổ chức APEC 2023

Nhìn chung nếu Liên Minh Mỹ-Nhật-Hàn thành hình như dự đoán, tiếp theo đối tác chiến lược được nhen nhúm, Hội nghị Kinh tế châu-Á Thái Bình Dương tổ chức vào ngày 12-18 tháng 11 tại San Francisco. Đây là cơ hội tốt để các vị lãnh đạo từ 21 quốc gia thành viên gặp nhau trao đổi về kinh tế. Mặc dầu trên danh nghĩa Hội nghị kinh tế, nhưng bên trong là chính trị, qua thông báo của Toà Bạch Ốc như sau:” “Chúng tôi tự hào rằng Mỹ sẽ là nước chủ nhà của Hội nghị cấp cao APEC năm 2023, nhấn mạnh cam kết của chúng tôi trong việc thúc đẩy thương mại và đầu tư công bằng và cởi mở, tăng cường khả năng cạnh tranh của Mỹ và đảm bảo một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở”. Lời tuyên bố trên của Washington là một thông điệp gián tiếp nói cùng và nói với Bắc Kinh rằng Hoa Kỳ khẳng định bảo vệ Ấn Độ Dương -Thái Bình Dương. Sự nhắn gửi trên còn có ý kêu gọi 20 thành viên còn lại ủng hộ Hoa Kỳ tại khu vực Biển Đông.

APEC đóng vai trò là một nền tảng quan trọng cho các cuộc đối thoại chính trị giữa các quốc gia thành viên. Các cuộc họp cấp cao và các hội nghị thường niên của tổ chức này cung cấp cơ hội cho các nhà lãnh đạo quốc gia gặp gỡ, trao đổi thông tin và thảo luận về các vấn đề chính trị quan trọng. Điều này giúp củng cố mối quan hệ giữa các nước và đẩy mạnh các cơ hội hợp tác kinh tế và chính trị trong khu vực. APEC còn là nền tảng thúc đẩy hòa bình và ổn định khu vực. Vấn đề thương mại và đầu tư được thúc đẩy trong khung APEC giúp tạo ra các liên kết kinh tế chặt chẽ giữa các quốc gia thành viên. Sự liên kết này tạo ra mối phụ thuộc kinh tế và làm giảm khả năng xảy ra xung đột giữa các quốc gia. Hơn nữa, khi các quốc gia tham gia vào các hợp tác kinh tế, họ cũng có xu hướng duy trì mối quan hệ hòa bình và ổn định chính trị để bảo vệ lợi ích kinh tế của mình.

Đối với Việt Nam, APEC có thể được xem như một cơ hội và một nền tảng quan trọng để vận động hỗ trợ chống lại Trung Quốc khi bị xâm chiếm. Tuy nhiên, việc sử dụng APEC như một công cụ để chống lại Trung Quốc cần được cân nhắc kỹ lưỡng và hợp lý. APEC là một cơ quan đa phương với đặc điểm là tập trung vào thương mại và kinh tế, nên việc sử dụng APEC để giải quyết các vấn đề chính trị nhạy cảm có thể gây căng thẳng và chia rẽ giữa các quốc gia thành viên.

Việc vận động hỗ trợ chống lại Trung Quốc trong trường hợp bị xâm chiếm cần được thực hiện thông qua nhiều cơ chế và nền tảng hợp tác khác nhau, không chỉ đơn phương dựa vào APEC. Việc xây dựng mối quan hệ đối tác đáng tin cậy và mạnh mẽ với các đối tác quốc tế khác, cùng với việc gia tăng khả năng tự vệ quốc phòng, là những cách hiệu quả để đối phó với bất kỳ thách thức an ninh nào có thể xảy ra. Ngoài ra, Việt Nam cũng có thể tận dụng các cơ hội gặp gỡ và thảo luận trong khung APEC để thúc đẩy các đối tác quốc tế cùng hỗ trợ vấn đề an ninh và chống lại khi xâm chiếm./.